साहित्य/रचना

घरको ऋण सम्झेर पेट अमिलो भएर आयो। आमाको रोगी शरीर सम्झेर मुटु निचोरिएर आयो।बिहान उठेदेखि साँझ निद्रासम्म एकछिन पनि आराम नगरेर परिवारको भरणपोषण गर्दै आएका असी बर्षीय बुबाको हालत सम्झेर आफ्नो जन्मलाई नै निरस सम्झ्यो। पल्लो घरको हरिको जिन्दगीलाई आफ्नो जिन्दगीसंग दाँजेर हेर्न खोज्छ। आकाश पतालको फरक भेटाउँछ। उसलाई सुखी...

उनी रुन्छिन्, कराउछिन् अनि चिच्याउछिन् ती आवाजहरु उनका, उनी भित्रका आवाज ती कसैले नसुन्ने आवाज ती कसैलाई नसुनाईएका आवाज ती भित्रै बनेर भित्रै मरेका आवाजसंगै उनी हर दिन बाँच्छिन्, हर दिन मर्छिन्। दियो जाग्छ आशाको केहि बेरको लागि उमङ्ग उठ्छ खुशीको केहि क्षणको लागि अनि उनी भित्रै बलेर, भित्रै निभ्छ,आशाको दियो सेलाएर बिलाउँछ भित्रै, त्यो खुशी उमंगको पीडा जाग्छ फेरि, विवशतामा अल्झिन्छन् तरंगहरु भाग्न खोज्छिन्...

त्यो सगरमाथाको अब के काम ! त्यो भन्दा त हामी आफै अग्ला छौँ त्यसैले सगरमाथा ढालौँ, धेरै मान्छेले पुज्ने त्यो पशुपतिनाथ मात्र किन? गुहेश्वरी, स्वर्गद्वारी र मुक्तिनाथ पनि ढालौँ किनकि धर्म त अफिम पो हो यो अफिमलाई जरैदेखि फालौँ आऊ, बुद्धका मूर्ति ढालौँ। गिद्दहरुको जगजगी भएको बेला बुद्धको के काम अब? अचेल मन्दिरमा देउताहरु बस्न सक्दैनन् त्यसैले मन्दिर ढालौँ अचेल गुम्बाहरुमा बुद्ध...

एक दिन राजा अकबरले आफ्नी रानीलाई उपहारस्वरूप निकै राम्रो र महँगो गलामा लगाउने हार किनेर ल्याएर दिन्छन् । रानीले हार आफ्नो गलामा लगाउँदै त्यो हारको प्रशंसा गर्छिन् र राजाप्रति कृतज्ञता प्रकट गर्छिन् । जब राति सुत्ने समय हुन्छ तब रानीले हार फुकालेर दराजमा राखेर सुत्छिन् तर भोलिपल्ट बिहान हेर्दा...

 - बिष्णु प्रसाद जोशी उजाड़ छन् हेर आफ्नै उर्वर खेतबारी, कति भित्र्याउने विषादीयुक्त तरकारी ? लम्पसार पर्यौ पर्यौ, विष खाई मर्नु, कति बाँचौला सरकार जनता मारी ! स्वदेशी उत्पादन नबिकेर फाल्नुपर्छ, सड्या खाद्य आयात भो ट्रक भरी-भरी ! युवाहरु दिन काट्छन् कंसल्टेंसी धाई, कहिले हराभरा हुने आफ्नै खेतबारी ! -खप्तड छान्ना गाउँपालिका-५ (पिठातोला) बझाङ हालः विद्यावारिधि (रसायनशास्त्र) युनिभर्सिटी अफ...

भारतको अवार्डमा सरकार पोख्छ अर्ब कसले बुझ्ने नेपालकै कलाकारको मर्म ?

काठमाडौं । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले सातै प्रदेशको गौरवमय सांस्कृतिक पहिचानको उत्खनन गरी ‘नेपाल दर्शन’ ग्रन्थ प्रकाशन गर्ने योजना अघि सारेको छ । मुलुकका सांस्कृतिक सम्पदाको स्थलगत अध्ययनबाट वस्तुगत विवरण सङ्कलन गरेर विश्लेषणसहित नेपाली र अङ्ग्रेजी संस्करणमा ग्रन्थ प्रकाशन गरिने भएको हो । प्रतिष्ठानका कुलपति गङ्गाप्रसाद उप्रेतीले विदेशीहरुलाई समेत नेपालको सम्पादाबारे...

शैलिका छेत्री- नेपाली साहित्यमा धेरजसो नारीको हृदयस्तरमा उब्जिने विविध रीतिकालीन अनुभूतिलाई पन्साएर अधिकांश नारीको शरीर सौन्दर्य चिन्तनबारे कुरा धेरै हुन्छ । नारीका अरू आयामबारे बहस गर्ने परम्परा त भर्खर शुरू हुँदैछ । नारीलाई समाजको तेस्रो निम्नवर्गमा राख्ने प्रयास पुरानै हो । नारीलाई भोग्या वस्तु बनाउने पितृसत्ताको जग अहिलेसम्म पनि उत्तिकै...

एउटा यस्तो परिकल्पना जहाँ जनताका सन्तति जनताबाट चुनिएर जनताकै लागि केही गरून् यस्तो गरून् जहाँ पुजा गरिरहेका भगवान् पनि बिर्सन सकियोस्। जनताको त्यो सन्तान जब कुर्सीमा पुग्छ केही समुहको प्रलोभनमा शक्तिको भोकमा हराउछ सरकारको एउटा पात्र आफैलाई सरकार देख्छ। नानाथरी हुकुम जारी गर्छ सरकार। अनि सरकार जनतानै शत्रु ठान्छ तब आवाज फुट्छ, मसाल बल्छ अनि जाग्छ जनता र ढल्छ सरकार हिजोको त्यो जनता जब साथमा सुरक्षाकर्मी देख्छ शक्तिशाली भएको भ्रममा सुरक्षाकर्मीकै...

-खेम आचार्य भ्रष्टाचारलाई जामा लाउँदा कस्तो देखिन्छ थाह छैन अपराधलाई माला लाउँदा कस्तो देखिन्छ थाह छैन झुपडीको लागि भन्दै बाँडे आश्वासनका पोकाहरु ब्रह्मलुट भित्र समृद्धि झन कस्तो लेखिन्छ थाह छैन सिमा लुटिँदा सत्ता झन कुम्भकर्ण बने पछि एकाध बर्षमा देशको नक्सा कस्तो देखिन्छ थाह छैन विर्ता जस्तै बनाए देश बोल्यो कि पोल्यो भन्छन नागरिकता भन्दा सस्तो जिनिस...